Het vroegere klimaat

Verscheidene vormen van meten

In het heden wordt er veel gesproken over klimaatverandering, maar bestaat klimaatverandering eigenlijk wel? Om te kunnen spreken van klimaatverandering moeten we kunnen aantonen dat het klimaat vroeger veel kouder was, of warmer natuurlijk. We moeten dus terug in de tijd gaan.

Een manier om het klimaat van jaren geleden aan te tonen is door het gebruik van dendrochronogie, oftewel het kijken naar jaarringen. Je komt zo niet alleen te weten hoe oud een boom is, maar ook hoe het jaar van de boom was. Als het een nat jaar was, met veel voeding is de afstand tussen de jaarring en de vorige jaarring veel groter, dat is ook logisch als je je bedenkt dat ieder organisme met veel en goede voeding beter groeit. Het enige nadeel is, is dat je met dendrochronologie maar een paar jaar terug in de tijd kan kijken.

Om wat verder naar het verleden te gaan zijn er andere methodes. Zo kan je met onderzoek in sedimentlagen heel ver komen. Als je een laag tegenkomt die uit heel fijn gesteente bestaat, kun je ervan uitgaan dat hier vroeger een moeras of meer heeft gelegen ook bevinden zich dan tussen de korrels resten dood organisch materiaal. Het is ook te determineren als iets door bijvoorbeeld een gletsjer is afgezet, dan is er veel variatie in korrelgrootte. Zo kan je zien of er een ijstijd was en wanneer.

In Groenland meten ze het klimaat door te kijken naar de gasbelletjes die in de ijskernen zitten. Bevatten deze veel of weinig CO2? En hoeveel zuurstof was er aanwezig? Door deze vragen te beantwoorden kwamen ze daar tot de conclusie dat Groenland vroeger inderdaad groen was en er dus veel planten groeiden.

De meest toegepaste manier om te kijken naar het klimaat in het verleden is het bestuderen van fossielen die bewaard zijn gebleven in de bodem van de zee. In een laagje modder kom je resten tegen van oude organismen en soms zelfs fossielen. Uit deze restjes is het mogelijk om er cellen uit te halen en die te bestuderen. Iedere cel heeft een membraam die bestaat uit moleculen, lipiden genoemd. Aan de hoeveelheid en variatie van die lipiden kunnen wetenschappers afleiden hoe warm het in de tijd was, wanneer het monster werd genomen.

Ik hoop dat jullie nu veel meer inzicht hebben gekregen in hoe het klimaat vroeger was en hoe dit is opgemeten. In mijn volgende post ga ik jullie wat vertellen over Milankovic, een wetenschapper.